Palliatieve meet- en pijnschalen

Palliative Performance Scale - PPS schaal - Palliatieve zorgindicator tool (PICT) - Savera-schaal - Reisberg-schaal - Pain Assessment Checklist for Seniors with Limited Ability to Communicate-Dementia - Rotterdam Elderly Pain Observation Scale (REPOS) - Doloplus-schaal

Schalen richting kantelpunt palliatieve of terminale zorg

Palliative Performance Scale - PPS schaal

De PPS schaal is vooral nuttig om de functionele status van een patiënt in te schatten op een objectieve manier. Om de prognose te bepalen is er in principe meer informatie nodig. Met name over het type ziekte(s) dat de patiënt heeft en over de snelheid waarmee de PPS verandert.

Een persoon die lijdt aan dementie kan bijvoorbeeld lange tijd een PPS hebben van 30%. Terwijl een andere patiënt, met andere aandoening en een ander ziekteverloop, met een PPS van 30% waarschijnlijk snel zal overlijden.

Supportive and Palliative Care Indicators Tool (SPICT) - Palliatieve zorgindicator tool (PICT)

De SPICT is een gevalideerde schaal die in Engeland continu geëvalueerd wordt. De PICT is de niet gevalideerde vertaling van de SPICT. Er loopt momenteel een studie in Vlaanderen die vooral tot doel heeft om de prevalentie in te schatten van de als 'Palliatief' gediagnosticeerde patiënten aan de hand van de PICT in combinatie met de Surprise Question. De surprise question is de vraag aan de arts: "Zou u verrast zijn indien de patiënt binnen het jaar zou overlijden?".

Savera-schaal

De Savera-schaal is een schaal die het woonzorgcentrum moet toelaten om voor een zieke bewoner het tijdstip te bepalen waarop terminale zorg opgestart moet worden. Ze stelt de onomkeerbaarheid vast in de terminale fase en wordt gebruikt als element in de communicatie met het team en de familie. De schaal wordt ook voorgelegd aan de behandelende arts die de score toetst aan aanvullende diagnostische en therapeutische elementen en die de uiteindelijke beslissing neemt voor het opstarten van een palliatief/terminaal dossier. Bij de Savera-schaal hoort ook een handleiding.

Reisberg-schaal

De Reisberg-schaal is ontworpen om de verschillende stadia van dementie in kaart te brengen. Reisberg spreekt van zeven stadia en de schaal biedt een adequaat instrument om die stadia in te schatten, gebaseerd op het observeren van de (wegvallende) vaardigheden van de patiënt tijdens het ziekteverloop. De schaal kan gebruikt worden om het schakelpunt naar palliatieve zorg te definiëren. Een patiënt die in stadium zeven terecht komt, is in het eindstadium of de palliatieve fase van zijn ziekte.

Schalen voor pijnobservatie

Pain Assessment Checklist for Seniors with Limited Ability to Communicate - PACSLAC-D

De PACSLAC-D is een pijnschaal die van belang is in de zorg om mensen met dementie. Ze ondersteunt het zorgteam in woonzorgcentra om goede pijnobservaties te maken bij demente bewoners, die hun pijn vaak zelf niet kunnen aangeven. De PACSLAC-D is een beknopte pijnschaal en bevat een checklist met 24 items in drie categorieën: gelaat, verzet/afweer en sociaal emotioneel/stemming. Zorgverleners gaan puntsgewijs na of er bijvoorbeeld sprake is van gefronsde wenkbrauwen, aanraken of juist afschermen van pijnlijke plekken, verbale of fysieke agressie, prikkelbaarheid, verdrietige of donkere blik of een blozend gelaat. Bij de PACSLAC-D hoort een korte handleiding.

Rotterdam Elderly Pain Observation Schale - REPOS-schaal

De REPOS is een nog niet gevalideerde schaal voor het observeren van pijn. Ze is gebaseerd op het op regelmatige tijdstippen observeren van gedrag van de oudere patiënt, ook de patiënt met dementie. De set bestaat uit een scoreformulier, een beslisboom en een instructiekaart.

Doloplus-schaal

De Doloplus-schaal is een schaal waarmee pijn kan beoordeeld worden aan de hand van pijn-gerelateerde gedragingen. Ze wordt gebruikt voor pijnmeting bij mensen met communicatieproblemen. Er is ook een korte handleiding beschikbaar.