Financiële ondersteuning
Erkenning patiënt als palliatieve patiënt
Vrijstelling van remgeld - Palliatieve thuiszorgpremie - Palliatief zorgverlof - Bijkomende premies voor patienten - Mantelzorgpremie
Palliatieve patiënten hebben in Vlaanderen recht op een aantal specifieke financiële tegemoetkomingen. Voor de meeste van die maatregelen moeten ze bij het ziekenfonds wel geregistreerd staan als palliatieve patiënt. De huisarts vult daartoe het formulier 'Medische kennisgeving tot ?nanciële tegemoetkoming voor een patiënt die thuis palliatieve verzorging geniet' in, waarmee hij of zij aangeeft dat de voorwaarden voor het palliatief statuut zijn vervuld. Vervolgens stuurt hij dit document naar de adviserend geneesheer van het ziekenfonds van de patiënt. Na goedkeuring kan de patiënt of zijn mantelzorger beroep doen op de premies.
Erkenning patiënt als palliatieve patiënt
De arts gebruikt hiervoor het formulier 'Medische kennisgeving tot ?nanciële tegemoetkoming voor een patiënt die thuis palliatieve verzorging geniet'. Om in aanmerking te komen voor een erkenning als palliatief patiënt moet aan de volgende voorwaarden - opgenomen in het formulier - zijn voldaan:
- De patiënt lijdt aan één of meer onomkeerbare aandoeningen;
- De ziekte kent een ongunstige evolutie, met een algemene en ernstige verslechtering van de fysieke en/of psychische toestand van de patiënt;
- De patiënt heeft geen gunstige invloed meer van therapeutische ingrepen of revaliderende therapie;
- De patiënt heeft een slechte prognose, met een verwacht overlijden binnen de 24 uur tot minder dan drie maanden;
- De patiënt heeft ernstige fysieke, psychische, sociale en geestelijke noden die bijstand van hulpverleners en/of inzet van technische middelen vereisen;
- De patiënt heeft de intentie om thuis te sterven.
- Als de patiënt thuis verblijft, moeten er bovendien nog twee van de drie hierna vermelde voorwaarden vervuld zijn. De arts dient die ook aan te duiden op het formulier 'Medische kennisgeving...' :
- permanente ondersteuning en toezicht;
- specifieke noden: palliatieve medicatie, verzorgingsmateriaal, hulpmiddelen, spuitaandrijver of pijnpomp, dagelijkse psychosociale bijstand voor het gezin;
- dagelijks toezicht of verzorging door een verpleegkundige voor zorgafhankelijkheid (minstens drie punten op alle zes de basisvariabelen van de Katz-schaal).
Vrijstelling van remgeld
Nadat de adviserend geneesheer de aanvraag heeft goedgekeurd, worden alle huisbezoeken van de huisarts volledig terugbetaald. Zowel voor patiënten in de thuiszorg als in het woonzorgcentrum. Ook voor de thuisverpleging en voor de kinesist geldt een vrijstelling van remgeld. De thuisverpleegkundige zelf wordt bovendien ruimer vergoed, zodat hij of zij meerdere keren per dag aan huis kan komen. Voor kinesitherapie geldt een recht op terugbetaling van de behandelingen thuis met een maximum van zestig behandelingen per voorschrift en maximaal één verstrekking per dag.
Palliatieve thuiszorgpremie
De palliatieve thuiszorgpremie is bedoeld als tegemoetkoming voor de extra kosten die het 'thuis ziek zijn' met zich meebrengt (hoog-laagbed, toiletstoel, psychische bijstand,...). De premie kan maximaal twee keer aangevraagd worden, met een tussentijd van één maand. In 2019 bedraagt het forfait 673,11 euro. De besteding van het bedrag hoeft niet gemotiveerd te worden. De premie geldt alleen voor patiënten die echt thuis verblijven (en dus niet in een woonzorgcentrum of andere voorziening). Het ziekenfonds staat in voor de uitbetaling ervan.
Palliatief zorgverlof
Het palliatief zorgverlof is een vorm van thematisch tijdskrediet waarop elke werknemer, zowel in de privé- als in de openbare sector, recht heeft. Het tijdskrediet is bedoeld om de zorg - medisch, sociaal, administratief en psychologisch - voor een palliatieve patiënt op zich te nemen. Het hoeft daarbij niet om een familielid te gaan: ook als u zorgt voor een buur, kennis of vriend, kunt u deze vorm van tijdskrediet opnemen. Er is enkel een attest vereist van de behandelende geneesheer van de patiënt waarin hij verklaart dat u de zorg zult opnemen.
Er kunnen maximaal twee maanden tijdskrediet palliatieve zorg opgenomen worden, te beginnen met één maand, en verlengbaar met nog een maand. Het tijdskrediet kan zowel deeltijds als voltijds opgenomen worden. De RVA keert hiervoor een maandelijkse vergoeding uit. Zowel tijdens als na de onderbreking blijft de werknemer zijn rechten op sociale zekerheid behouden. De voorwaarden waaraan men moet voldoen om aanspraak te maken op tijdskrediet palliatieve zorg, zijn verschillend voor de privé- en de openbare sector. De personeelsdienst van uw werkgever kan u hierbij verder helpen. Uitgebreide informatie over het thematisch tijdskrediet vindt u ook op de website van de RVA.
De Vlaamse aanmoedigingspremie is een bijkomende premie, boven op die van de RVA, voor werknemers die tijdskrediet opnemen en tewerkgesteld zijn in het Vlaams Gewest. De voorwaarden verschillen naargelang van de sector waarin u werkt. Meer info vindt u op de website van de Vlaamse Gemeenschap of telefonisch op 0800-30.201.
Sinds 2010 hebben ook zelfstandigen die palliatieve zorg verlenen aan een kind of aan hun partner, recht op een uitkering. Elke zelfstandige kan voor een periode van minimaal vier opeenvolgende weken en maximaal drie opeenvolgende maanden zijn of haar activiteit stopzetten. Meer informatie hierover vindt u bij het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekering van Zelfstandigen.
Bijkomende premies voor de patiënt
Vaak bieden provincie, gemeente, OCMW of ziekenfonds onder bepaalde voorwaarden nog bijkomende premies aan. Vraag dit dus zeker na.
Mantelzorgpremie
In sommige situaties kan ook de mantelzorger een financiële tussenkomst ontvangen voor zijn of haar inzet. Het is vooral een 'waarderingsvergoeding' die vrij besteed kan worden. Deze tussenkomst wordt uitbetaald door de provincie of de gemeente of OCMW en verschilt bijgevolg sterk van woonplaats tot woonplaats. Neem hiervoor contact op met uw provincie- en/of gemeentebestuur of lees er hun website op na. De provincie Oost-Vlaanderen geeft geen rechtstreekse premies, maar ondersteunt wel een aantal initiatieven. Via deze link vindt u daarover meer informatie.