Rouwzorg
Rouwen, een korte toelichting - elk rouwproces is uniek - rouwen is meer dan verdriet - wat kun je doen voor iemand in rouw? - wat als 'gewoon' rouwen niet voldoende is?
Rouwzorg is een zeer specifiek thema binnen palliatieve en levenseindezorg. Er is nog altijd veel onduidelijkheid over rouwen. Mensen denken soms dat er iets bestaat als een 'standaard' rouwproces. Er is ook nog veel angst en onzekerheid omtrent omgaan met verlies en verdriet. Binnen palliatieve en levenseindezorg gaan we er van uit dat rouwen niet begint na het overlijden, maar ook al vooraf. Rouw begint bij het voorbereiden op het onvermijdelijke afscheid.
De brochure 'Balans in evenwicht' geeft een aantal handvaten om met mensen om te gaan die palliatief zijn of leven met een dierbare die palliatief is.
Rouwen, een korte toelichting
Rouwen hoort bij het leven en hangt samen met verlies. Het gaat om het verlies door het overlijden van iemand met wie men een betekenisvolle relatie had. 'Betekenisvol' is niet noodzakelijk hetzelfde als ‘positief’. Ook minder goede relaties kunnen betekenisvol zijn en aanleiding geven tot rouw en verdriet.
Naast verlies door overlijden maken mensen ook andere verliessituaties mee: verlies van gezondheid, scheiding, afspringen van vriendschaps- of liefdesrelaties, ontslag,... Ook deze verliezen kunnen een verwerkingsproces op gang brengen. We spreken dan van verliesverwerking.
Elk rouwproces is uniek
Rouw kan zich op vele manieren tonen. Van diep verdriet of vermoeidheid tot woede. Sommige mensen zijn zelfs helemaal niet meer in staat om iets te doen of te voelen. Ook al zijn er gemeenschappelijke kenmerken en gelijkenissen in rouw, de verschillen zijn groter. Iedereen rouwt op zijn eigen, unieke manier. Vanuit zijn eigen beleving. Alle mogelijke reacties die daarbij te zien zijn, zijn normaal.
Ook hoe lang een rouwproces duurt, staat niet vast. Sommige mensen kunnen na korte tijd weer de draad oppakken, terwijl het voor andere jaren duurt.
Rouwen is meer dan verdriet
Rouwen heeft invloed op de hele mens:
- op het 'denken': verwarring, concentratie- en geheugenproblemen,...
- op het lichaam: problemen met slapen en eten, buikklachten, hoofdpijn,...
- op de emoties: verdriet, woede, schuld, angst...
- op het gedrag.
Omdat iedereen rouwt op zijn eigen, unieke manier, is het voor een gezin of familie niet altijd gemakkelijk om elkaar te begrijpen.
Wat kun je doen voor iemand in rouw?
Spreken over rouw ligt moeilijk in onze maatschappij. Veel mensen zijn bang van grote emoties omdat ze zelf niet goed weten hoe ze daar kunnen mee omgaan. En toch rouwen mensen niet alleen. Rouw heeft niet alleen een invloed op het eigen gedrag. Het heeft ook een invloed op de relaties met familie, vrienden, collega’s en kennissen. En die omgeving kan een belangrijke rol spelen in het verwerkingsproces.
Daarom een paar tips om mensen te ondersteunen in hun rouwproces:
- Stimuleer het afscheid nemen. Afscheid kunnen nemen heeft een gunstig effect op het rouwproces.
- Zorg voor luisterende aanwezigheid. Laat de rouwende zijn verhaal doen, maar durf ook stiltes toe te laten. Die zijn nodig om alles een plaats te geven.
- Laat gevoelens toe. Niet alleen verdriet, maar ook woede, machteloosheid, schuld en nog veel meer kunnen naar boven komen. Geef deze gevoelens de ruimte.
- Geef informatie en stel gerust. De meeste nabestaanden hebben behoefte aan informatie, zeker als ze bij het overlijden niet zelf aanwezig waren. Soms schrikken ze van hun eigen gevoelens, gedachten en gedrag. Het kan dan helpen om te horen en te voelen dat dit allemaal heel normaal is, als reactie op een abnormale situatie.
Meer informatie over rouwen en tips over wat u voor iemand in rouw kan doen, kan u vinden in de brochure 'Iemand is niet meer' .
Wat als 'gewoon' rouwen niet voldoende is?
De meeste mensen slagen er in om het gemis van hun geliefde een plaats te geven. Op eigen kracht en met ondersteuning van hun omgeving. Soms lukt dat niet zo goed. Lichamelijke of emotionele reacties zijn soms zo sterk en aanhoudend dat iemand niet goed meer functioneert in zijn dagelijks leven. Dan kan beroep worden gedaan op professionele hulp.
Rouwtherapie is er niet op gericht om de rouw op te lossen. Het is vooral de bedoeling om samen te zoeken naar een manier om het leven opnieuw te organiseren en op het spoor te krijgen.
Voor een ondersteunend gesprek of doorverwijzing kunt u terecht bij de rouwzorgverantwoordelijke van het Netwerk van uw regio. U vindt de nodige gegevens via 'CONTACT'.
Aalst-Dendermonde-Ninove Gent-Eeklo Waasland Zuid-Oost-Vlaanderen
Om het netwerk van uw regio te kennen, kan u ook hieronder de postcode van uw woonplaats ingeven.